PRINCE2 en PMBOK zijn beide belangrijke projectmanagement-benaderingen, maar ze verschillen op meerdere vlakken. PRINCE2 is een procesgerichte methode met duidelijk gedefinieerde rollen en structuren, terwijl PMBOK een kennisraamwerk is dat meer flexibiliteit biedt in de uitvoering. PRINCE2 komt uit het Verenigd Koninkrijk en is populair in Europa, terwijl PMBOK Amerikaanse oorsprong heeft en wereldwijd wordt toegepast. De keuze tussen beide hangt af van je projecttype, organisatiecultuur en specifieke doelstellingen.
Wat zijn PRINCE2 en PMBOK precies?
PRINCE2 (PRojects IN Controlled Environments) is een procesgerichte methode voor projectmanagement. Het is ontwikkeld in de jaren ’80 door de Britse overheid en biedt een gestructureerde aanpak met duidelijke stappen, rollen en verantwoordelijkheden. PRINCE2 richt zich op het leveren van producten volgens een vastgestelde business case.
PMBOK (Project Management Body of Knowledge) daarentegen is een kennisraamwerk dat is ontwikkeld door het Project Management Institute (PMI). Het beschrijft best practices, terminologie en richtlijnen voor projectmanagement, maar schrijft niet voor hoe je deze moet toepassen. PMBOK is ontstaan in de Verenigde Staten en is uitgegroeid tot een wereldwijde standaard.
Waar PRINCE2 een complete methode aanbiedt met voorgeschreven processen, geeft PMBOK je een verzameling kennis en technieken waaruit je kunt putten. PRINCE2 zegt “doe het zo”, terwijl PMBOK zegt “hier zijn de tools die je kunt gebruiken”.
Wat zijn de fundamentele verschillen tussen PRINCE2 en PMBOK?
Het belangrijkste verschil is dat PRINCE2 een complete methodologie is, terwijl PMBOK een kennisraamwerk is. PRINCE2 beschrijft precies welke processen je volgt van begin tot eind, terwijl PMBOK je een verzameling kennis en tools biedt zonder voor te schrijven hoe je deze moet gebruiken.
PRINCE2 komt uit het Verenigd Koninkrijk en is vooral populair in Europa, Australië en overheidsorganisaties. PMBOK heeft zijn wortels in de Verenigde Staten en wordt wereldwijd erkend, met name in Noord-Amerika en Azië.
Ook de benadering van projectfasen verschilt. PRINCE2 werkt met zeven duidelijke processen die je in elke fase toepast, zoals ‘Starting up a Project’ en ‘Controlling a Stage’. PMBOK beschrijft vijf procesgroepen (initiëren, plannen, uitvoeren, monitoren en afsluiten) en tien kennisgebieden die gedurende het hele project relevant zijn.
| Aspect | PRINCE2 | PMBOK |
|---|---|---|
| Type | Methodologie | Kennisraamwerk |
| Oorsprong | Verenigd Koninkrijk | Verenigde Staten |
| Structuur | 7 processen, 7 principes, 7 thema’s | 5 procesgroepen, 10 kennisgebieden |
| Flexibiliteit | Voorgeschreven processen | Flexibel toepasbare kennis |
Hoe verschillen de rollen en verantwoordelijkheden binnen PRINCE2 en PMBOK?
Bij PRINCE2 werk je met specifiek gedefinieerde rollen in een hiërarchische structuur. De belangrijkste rollen zijn de Project Board (met Business Executive, Senior User en Senior Supplier), de Project Manager en Team Managers. Elk heeft duidelijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
PMBOK is minder voorschrijvend in rollen en richt zich meer op de verantwoordelijkheden van de projectmanager zelf. De projectmanager heeft hier een centralere positie en meer vrijheid in het bepalen van de projectorganisatie.
PRINCE2 heeft een duidelijk onderscheid tussen besluitvorming (Project Board) en dagelijkse leiding (Project Manager). Bij PMBOK ligt de nadruk op de projectmanager als spil in het netwerk, die verschillende belangen afweegt en beslissingen neemt.
Het verschil in rolbenadering maakt dat PRINCE2 vaak beter past bij organisaties met formele structuren, terwijl PMBOK flexibeler is voor verschillende organisatietypes.
Wanneer kies je voor PRINCE2 en wanneer voor PMBOK?
Kies voor PRINCE2 als je organisatie behoefte heeft aan duidelijke structuur en controle. Het werkt goed bij:
- Formele organisaties zoals overheden en grote bedrijven
- Projecten met strikte compliance-eisen
- Situaties waar duidelijke besluitvorming belangrijk is
- Europese organisaties (vanwege bekendheid en acceptatie)
Kies voor PMBOK als je flexibiliteit en een brede toolkit nodig hebt. Het past goed bij:
- Organisaties met diverse projecttypes
- Amerikaanse of internationaal opererende bedrijven
- Situaties waar de projectmanager meer autonomie heeft
- Organisaties die verschillende methodieken combineren
De keuze hangt ook af van je industrie. In IT en consultancy zie je vaak een mix, terwijl overheden en gereguleerde sectoren vaker voor de structuur van PRINCE2 kiezen.
Kunnen PRINCE2 en PMBOK samen worden gebruikt?
Ja, PRINCE2 en PMBOK kunnen uitstekend complementair werken. Ze sluiten elkaar niet uit maar vullen elkaar aan. Veel organisaties combineren het beste van beide werelden.
Je kunt bijvoorbeeld de duidelijke processen en rolverdelingen van PRINCE2 gebruiken voor de projectstructuur, terwijl je specifieke tools en technieken uit PMBOK toepast voor de uitvoering. Zo gebruik je PRINCE2 voor ‘wat en wanneer’ en PMBOK voor ‘hoe’.
Een praktische hybride aanpak kan zijn:
- PRINCE2 gebruiken voor projectbesturing, rapportage en faseovergangen
- PMBOK-technieken toepassen voor planning, risicomanagement en stakeholderbeheer
- De Business Case uit PRINCE2 combineren met de gedetailleerde scopedefinitie uit PMBOK
Door bewust te kiezen welke elementen van beide methoden je gebruikt, maak je projectmanagement effectiever en beter passend bij je organisatie.
Conclusie: De juiste projectmanagement methodologie voor jouw organisatie
De keuze tussen PRINCE2 en PMBOK is geen kwestie van ‘beter of slechter’, maar van wat het beste past bij jouw specifieke situatie. PRINCE2 blinkt uit in structuur en duidelijkheid, terwijl PMBOK je meer flexibiliteit en een brede kennisbasis biedt.
Voor veel organisaties werkt een combinatie van beide het beste. Begin met het analyseren van je projecten, organisatiecultuur en behoeften om te bepalen welke elementen je nodig hebt.
Bij Lagant helpen we organisaties bij het maken van deze keuzes en het implementeren van de juiste projectmanagement-aanpak. We kijken naar wat het beste werkt in jouw specifieke context, zodat je projecten succesvol verlopen en resultaten opleveren.
Wil je meer weten over hoe je PRINCE2, PMBOK of een combinatie van beide kunt inzetten in jouw organisatie? Neem dan contact met ons op voor advies op maat.
